Onroerend erfgoed thesauri

[koenedaele]

Binnen de erfgoedsector is het werken met keuzelijsten, codelijsten, thesauri en vocabularies ingeburgerd. Allemaal zaken die vaak als SKOS worden gemodelleerd. Mere info kan je vinden op de OE IT blog: https://onroerenderfgoed.github.io/posts/2017/whats-a-thesaurus/ en in deze publicatie https://www.isprs-ann-photogramm-remote-sens-spatial-inf-sci.net/IV-2-W2/151/2017/isprs-annals-IV-2-W2-151-2017.pdf

Bij deze lijst ik er een aantal op, met een focus op onroerend erfgoed.

Getty

Zowat de voornaamste aanbieder van thesauri in de erfgoedsector, zowel roerend als onroerend. Bieden de volgende thesauri (http://www.getty.edu/research/tools/vocabularies/index.html) aan in een klassiek en een LOD formaat (http://vocab.getty.edu/):

• AAT: Art and Architecture Thesaurus. Bevat dingen als typen (kerken), perioden (middeleeuwen), culturen (Hallstat), materialen (beton), ... The big one. Soms te groot om handig te werken (zou ik persoonlijk hebben opgedeeld in meerdere thesauri), dus selectief mee omgaan is de boodschap. Veel Nederlandse vertalingen ook.
• TGN: Thesaurus of Geographical Names. Bevat plaats- en regionamen allerhande. Vergelijkbaar met Geonames, maar meer op erfgoed gericht. Gebruiken we niet wegens te veel fouten of andere interpretaties
• ULAN: Union List of Artist Names. Lijsten van architecten, kunstenaars, beeldhouwers, schilders, ... Persoonlijk ben ik van mening dat dit op de grens van een thesaurus zit en een normale databank zit.
• CONA: Cultural Objects Name Authority. Namen van kunstwerken, gebouwen, schilderijen, ... Zelfde opmerking als ULAN
• IA: Iconography Authority. Omschrijvingen van iconografie. Redelijk nieuw. Lijkt me iets wat vroeger een tak in de AAT zou geweest zijn.

Historic England, Historic Environment Scotland, RCAHMW

Te vinden op https://www.heritagedata.org/blog/vocabularies-provided/ Lokale thesauri van de Britse collega's.Enkel van toepassing binnen GB. Sommige thesauri komen eerder overeen met takken binnen de AAT.

Onroerend Erfgoed

https://thesaurus.onroerenderfgoed.be/

Thesauri voor en door Onroerend Erfgoed. Toepassingsgebied Vlaanderen, met JSON, LOD (https://thesaurus.onroerenderfgoed.be/conceptschemes/GEBEURTENISTYPES/c.ttl) en TPF/LDF (https://thesaurus.onroerenderfgoed.be/ldf/). Veel concepten zijn overgenomen uit AAT of kunnen gemapt worden op AAT. Ook hier zijn er meerdere thesauri (conceptschemes) die bij AAT in 1 scheme zitten.

• Erfgoedtypes Types van Onroerend Erfgoed, gebouwen, landschappen, landschapselementen, gebouwonderdelen, bewoningspatronen, ... De grootste en meest geraadpleegde thesaurus.
• Dateringen Periodes zoals de Middeleeuwen, 19de eeuw, Romeinse Tijd, ... zoals deze bestaan in Vlaanderen (bv. de Romeinse Tijd in België start in 50-60 v.c, in Zweden nooit)
• Stijlen en Culturen Stijlen (Romaans, Art Deco, Barok) en Culturen (Hallstat, Federmesser). Stijlen zijn eerder kunsthistorisch, culturen eerder archeologisch. Zijn beiden een combinatie van plaats en tijd.
• Materialen Materialen waaruit dingen worden opgebouwd zoals beton, hout, been, hoorn, silex, ...
• Soorten Plantensoorten zoals ze voorkomen in Vlaanderen. Vooral gebruikt om bomen te catalogeren
• Gebeurtenistypes Types van gebeurtenissen zoals vlakopgravingen, inventarisatie, bouwarcheologisch onderzoek, baggervondsten, conservatie, restauratie, ...
• Besluittypes Types van besluiten die door OE of rechtsvoorgangers genomen zijn zoals beschermingsbesluiten, opheffingsbesluiten, wijzigingsbesluiten, koninlijke besluiten, ...
• Waardetypes Types van waarden die aan erfgoed toegekend worden in functie van waardering. Staan in het OE decreet. Zaken zoals historische waarde, esthetische waarde, architecturale waarde, ...
• Aanduidingstypes Types van aanduidingen (verankeringen van rechtswege) zoals beschermingen, beschermde monumenten, vaststellingen, afbakeningen als erfgoedlandschap, gebieden geen archeologische waarde, ...
• Brontypes Types bronnen geraadpleegd bij de opbouw van de archeologische inventaris. Zaken zoals literatuur, archief, collectie. High level

Daarnaast zijn er nog een aantal verborgen thesauri die ofwel kleine codelijsten in een toepassing zijn (https://thesaurus.onroerenderfgoed.be/conceptschemes/MV_VOORONDERZOEKTYPES), ofwel nog in opbouw (https://thesaurus.onroerenderfgoed.be/conceptschemes/BEROEPEN_EN_OPLEIDINGEN). In grote lijnen kunnen we stellen dat vooral de eerste 6 thesauri nut hebben buiten het agentschap onroerend erfgoed en de sector.