Skip to content

Latest commit

 

History

History
599 lines (435 loc) · 11.8 KB

README_pl.md

File metadata and controls

599 lines (435 loc) · 11.8 KB
Raw

Podstawy Linuxa

Jeśli szukasz wersję w języku angielsku - README.md.

Surwiwal

  1. Z GUI do Terminala:

  2. Z terminala GUI:

    ls
xdg-open .

  3. Przejrzyj zawartość katalogu $HOME, z pomocą ls :

    #
ls

# $HOME stores
# path to your home directory
ls $HOME

echo $HOME

  4. Surwiwal 1 - gdzie jestem? Dlaczego moje komendy zwracają No such file or directory albo Permission denided? Dwie komendy pomogą Tobie:

    pwd

ls

  5. Surwiwal 2 - jak wrócić do swojego katalogu domowego?

    # glowny katalog w linuxie to: / , na windowsie byłby to C:
cd /
pwd

# szybki powrów do katalogu domowego
cd
# zobaczmy czy to jest prawda:
pwd

# i jescze raz
cd /
pwd
ls

# ~ oznacza katalog domowy
# czyli zmien katalog na ~
cd ~

  6. Przygotowanie do pracy z katalogami, zainstalujmy tree:

    sudo apt-get update
sudo apt install tree

    Sudo? Mamy oczywiście xkcd pokazujący korzyści sudo!.

  7. Praca z kalalogami:

    mkdir poland
cd poland
mkdir cities
cd cities
mkdir gdansk
ls
mkdir warszawa
mkdir wroclaw
mkdir krakow
ls
cd ..
pwd
cd ..

tree

tree ../poland

    Po uruchmieniu tree powinieneś zobaczyć:

    poland
\- cities/
   |- gdansk/
   |- warszawa/
   |- wroclaw/
   \- krakow/

  8. Przechodzenie po katalogach z cd ŚCIEŻKA:

    # go in
pwd
cd cities/krakow
pwd

# go out
cd ../..

  9. Zauważ:

    # relatywna o miejsca gdzie jesteś
ls cities

# absolutna/pełna ścieżka
ls /home/
ls ~

  10. Dodaj katalog villages i podkatalogi dla przykładowych wsi w Polsce:

    poland
 |- cities/
 |   |- gdansk/
 |   |- krakow/
 |   |- warszawa/
 |   \- wroclaw/
 |
 \- villages/
    |- nowawies
    \- zytno

  11. Surwival 2 - vim/vi:

    • Zainstaluj vim:

      sudo apt-get install vim

    • wrócmy spowrotem do katalogu domowego: cd

    • czas uruchomić vim:

      vim learning_vim.txt

    • Jak wyjść, jeśli niczego nie dodaliśmy:

      1. ESC ESC
      2. :q
      3. ENTER

    • iii! Uuuu.. jednak coś wpisałem (insert mode: ESC ESC i), chce po prostu wyjść bez zapisywania:

      1. ESC ESC
      2. :q!
      3. ENTER

    • ok. Jestem gotowa, jedem gotowy, aby zmienić plik:

      1. vim learning_vim.txt

      2. ESC ESC

      3. i

      4. Please add sth, e.g., Uwielbiam vim!

      5. ESC ESC

      6. :wq

      7. ENTER

      8. Zweryfikujmy czy zapisaliśmy poprawnie plik:

        cat learning_vim.txt

  12. Surwiwal 4 - emacs / nano:

    # jak wyzej
nano learning_nano.txt

    Zauważ, ^ znaczy CTL/CONTROL.

  13. Jeśli szukasz jakiegoś prostego edytora podobnego do Notebook na Windowsie: gedit p.txt

Zauważ

  1. Jeśli komenda nie wypisuje niczego na ekran, znaczy się, że wszystko się udało
  2. Korzystaj z auto uzupełninia: TAB TAB

Praca z plikami

  1. Wrócmy spowrotem do naszego katalogu domowego, utwórzmy folder workspace i przejdźmy do niego:

    cd
mkdir workspace
cd workspace

  2. Pliki tworzymy za pomocą touch (to remember it), w tym ćwiczeniu skorzystamy z echo, aby dodać zawartość:

    touch myfile.txt # tworzymy pusty plik

echo "Ubuntu 18.04" > myfile.txt
echo "Ubuntu 20.04" >> myfile.txt

cat myfile.txt
echo "Mint" >> myfile.txt
echo "Debian" >> myfile.txt
echo "Redhat" >> myfile.txt
echo "Linux" >> myfile.txt

cat myfile.txt

  3. Oczywiśćie, moglibyśmy skorzystać z atoma:

    atom myfile.txt

    Jak zainstalować atom, google pomoże, jeśli nie chcesz wyszukiwać w tym momencie tutaj znajdziesz właściwą komendę snapcraft.io/install/atom/ubuntu.

  4. grep jest jadną z najczęściej wykorzystywaną komendą w CLI oraz skryptach. Zauważ grep domyślnie zwraca uwagę na duże i małe litery:

    grep Linux myfile.txt

grep Ubuntu myfile.txt
# compare with:
grep ubuntu myfile.txt
    grep -i ubuntu myfile.txt

  5. Często używany grep do analizy logów:

    grep -i Error /var/log/*log
# alternative to `wc -l`
grep -c -i Error /var/log/*log

    Zadanie: na zasadzie analogi, wyszukaj swojego użytkownika (komenda whoami przypomni Ci jako kto jesteś zalogowana) w /etc/passwd.

  6. Jako kopiować pliki, z pomocą przychodzi cp :

    cp myfile.txt myfile2.txt

ls

# możesz wykonać `grep`
# na wielu plikach jednoczesnie
# poniżej - wszystkie pliki konczace sie
# na `.txt`
grep Linux *.txt

  7. Jak prenieść plik plik z jednego katalogu do drugiego? mv - również służy do zmiany nazwy plików lub katalogów.

    mkdir mydirectory
mv myfile2.txt mydirectory
ls mydirectory
tree ../

# let's move the file back
# to the current directory `.`
mv mydirectory/myfile2.txt .

  8. mv służy również do zmiany nazwy foderów oraz plików, wróćmy do naszych katalogów o Polsce i zmienmy nazwę naszego katalogu cities na miasta:

    cd ~
cd poland
ls
# sb asked us to use Polish word for cities
# - miasta
mv cities miasta
ls
tree ../poland

  9. A co jeśli musimy mieć i po PL jak i ENG? Przekopijmy zawartość miasta:

    cp -r miasta cities
cd ..
tree poland

    Powineneś zobaczyć zarówno miasta jak i cities.

  10. Wrócmy do naszego katalogu, gdzie mieliśmy pliki z nazwami dystrybucji linuxa, aby zobaczyć jak skasować plik z pomocą rm:

    cd
cd workspace
rm myfile2.txt

  11. ... a teraz spowrotem do katalogów z miastami, aby zobaczyć jak kasujemy katalogi (puste oraz z zawartością):

    cd
ls poland
rmdir poland/cities/warszawa

# czy to zadziała?
rmdir poland/cities

# nie? z pomocą przychodzi rm -r
rm -r poland/cities

  12. Utwórz następujące katalogi i pliki, pamiętaj o komendzie tree (*.txt są plikami):

    biologia/
|- drzewa
|      |- lisciaste.txt
|      \- iglaste.txt
|
\- zwierzeta
    |- drapiezniki
    |   \- koty.txt
    \- roslinozerne
        \- rogate.txt

    Po utworzeniu.

    1. Przenieś koty.txt i rogate.txt bezpośrednio do katalogu zwierzeta,
    2. Następnie przekopiuj iglaste.txt do katalogu domowego (sprawdź czy wykonałeś poprawenie z ls ~),
    3. Skasuj katalog zwierzeta,
    4. Skasuj katalog biologia.

Zmienne środowiskowe i ukryte pliki

  1. W Linuxie, mamy ukryte pliki. Nazwy ukrytych plików zaczynają się od .:

    cd
ls -a
ls -la
ls -la | grep bash

  2. Zmienne środowiskowe wykorzystujemy bardzo często w automatyzacjach i korzysta z nich wiele komend i programów na Linuxie:

    printenv
printenv | grep HOME=
printenv | grep LANG=

echo $HOME

  3. Wypisanie zmiannych środowiskowych:

    # porownaj:
echo "$HOME"
echo '$HOME'

# zawsze w skryptach
# zmienne srodowiskowe umieszczaj 
# miedzy { i }
echo "${HOME}"

  4. Zmienne środowiskowe i echo:

    cd ~
mkdir tmp
cd tmp

echo "$HOME" > home.txt
cat home.txt

  5. Zmienne środowiskowe i $HOME/.bashrc, dodadanie powitania oraz naszej własnej zmiennej środowiskowej:

    atom $HOME/.bashrc

    Na samym końcu ~/.bashrc dodajmy powitanie oraz zmienną środowiskową i zapisz plik:

    echo "Hi ${USER}!"
export MY_PHONE=9999

    Po uruchomienou bash lub otworzenie nowego okna terminalu, zobaczysz powitania i będzie dostępna nowa zmienna:

    # notice TAB TAB works
echo $MY_PHONE

  6. Ad hoc definicja zmiennych środowiskowych:

    export SHOP_USER=natalia
echo "$SHOP_USER"

  7. Create your first bash script my_script.sh with the following content:

    #!/bin/bash

echo "Hi ${USER}! Nice to meet you!"
echo "Your home directory is ${HOME}"
echo "Your configured language is ${LANG}"

    and run it:

    bash my_script.sh

Jak znaleźć plik lub katalog po nazwie?

Pamiętam, że gdzieś utworzyłem plik lub katalog ale nie wiem gdzie dokładnie.

# znajdzmy wszystkie pliki lub katalogi
# zakonczone na txt
cd
find . -iname '*.txt'

# a jednak interesują m
# mnie tylko pliki
find . -iname '*.txt' -type f

# find in the home directory `~`
# a directory `-type d`
# with name `poland`
find ~ -iname poland -type d

Praca z plikami tekstowymi

  1. You got an export from your ecommerce shop koszyk1.txt:

    mleko,10,1zl
chleb,1,4zl

    Używając cut:

    cut -d',' -f1 koszyk1.txt
cat koszyk1.txt | cut -d',' -f1

# zauważ:
cut --delimiter=',' --fiels=1 koszyk.txt

# oraz
cut -d',' -f3,1 koszyk1.txt

    wypisz na ekran:

    1zl
4zl

    Wykorzystując nabytą wiedzę:

    1. Wyświetl nazwy użytkowników z /etc/passwd (pierwsza kolumna)
    2. Wyciągniej miesiąc i dzień /var/log/syslog
    3. Wyciągniej miesiąc i dzień oraz godzinę (bez minut) /var/log/syslog

  2. Przeglądasz logi i znajdujesz zrzut z obiektu reprezentującego produkt do pliku koszyk2.txt:

    product=mleko
price=1
product=chleb
price=4

    Korzystając z pomocy cut oraz paste, utwórz plik koszyk2b.txt z danymi w następującym formacie:

    mleko 1
chleb 4

    Wskazówka:

    cat koszyk2.txt | paste - -

  3. Zastępowanie łańcuchów znaków, masz plik koszyk3.txt z treścią:

    product_category: mleczne

    Zauważasz, że mamy tutaj użytą nazwę kategorii produktu zamiast jego kodu. Twoim zadaniem jest zastopienie mleczne identyfikatorem kategorii M0:

    product_category: M0

    Wskazówka:

    sed 's/category/cat/g'

  4. tr jest bardzo pomocne kiedy musimy zamienić pojedyńczą literę:

    cat koszyk3.txt | tr ':' '='

    albo usunąć:

    cat koszyk3.txt | tr -d ':'

    Na przykład, jeśli użyjemy jeszcze xargs to możemy wygenerować URLe do sklepu:

    echo "product_cat=M0" | xargs -I {} echo "https://example.com/search?{}"

  5. Sprawdź co robią komendy head, tail oraz less:

    less /var/log/syslog
tail /var/log/syslog
head /var/log/syslog
head -n 10 /var/log/syslog

  6. Mamy następujący eksport z naszego sklepu (zauważ *.txt są plikami):

    basket/
|- chocolates/
|   \- products.txt
|      wedel,2
|      goplana,3
|
\- dairy/
    \- products.txt
       mlekovita,5
       zimnemleko,4

    1. Za pomocą jednej komendy wypisz ceny każdego z produktów:

      2
3
5
4

    2. Teraz zsumuj, żebyśmy mieli wartość całego koszyka (poszukaj rozwiązania na stackoverflow/google):

      14

    Zauważ, jak łatwo można znaleźć rozwiązanie dla nawet złożonych problemów w bashu.

Dodatkowe